Bài 5: 5 phút thao tác online, chờ cấp hộ chiếu chuyển về tận nhà

Tháng 10/2023, anh Nguyễn Quốc Toản (Hà Nội) thực hiện các bước để làm thủ tục cấp hộ chiếu phổ thông. Với một chiếc điện thoại thông minh, sau khi đọc kỹ các hướng dẫn, anh Toản nhanh chóng hoàn thiện các bước và chỉ một tuần sau đó, đơn vị chuyển phát nhanh đã mang hộ chiếu đến tận nhà. Mức phí mà anh Toản phải thanh toán (bằng hình thức chuyển khoản) là 200.000 đồng.

Theo chia sẻ của anh Toản, việc cấp hộ chiếu qua cổng dịch vụ công trực tuyến của Bộ Công an diễn ra trôi chảy, các bước tiếp nhận hồ sơ đến việc trả kết quả anh đều được nắm bắt.

Anh Toản là một trong hàng vạn công dân đã thao tác thành công việc cấp hộ chiếu phổ thông qua dịch vụ công trực tuyến. Dịch vụ này ra đời đã giúp giảm tải thời gian, công sức, chi phí cho công dân. Đặc biệt, với việc xác thực dữ liệu đầu vào chính xác đã giúp việc trả kết quả thực hiện trôi chảy.

Được triển khai từ tháng 7/2022, sau hơn một năm triển khai, thống kê của Bộ Công an cho thấy dịch vụ công cấp hộ chiếu phổ thông không gắn chíp điện tử đã tiếp nhận hơn 1,7 triệu hồ sơ .

Quy trình cấp hộ chiếu trực tuyến được Cục Quản lý xuất nhập cảnh (A08-Bộ Công an) hướng dẫn chi tiết thông qua video hướng dẫn trực quan. Giúp người dân có thể dễ dàng thao tác khi có nhu cầu cấp hộ chiếu phổ thông không gắn chíp điện tử.

TP.HCM được xem là một trong những địa phương tiên phong chuyển đổi số trong các thủ tục hành chính công. Thứ hạng chuyển đổi số cấp tỉnh, thành trong cả nước của TP.HCM vào năm 2022 xếp thứ 2, chỉ sau TP.Đà Nẵng.

Tròn một năm trước, UBND TP.HCM đã chính thức ra mắt hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính thành phố tại địa chỉ: https://dichvucong.hochiminhcity.gov.vn, trên cơ sở hợp nhất hơn 40 cổng dịch vụ trực tuyến và các phần mềm điện tử một cửa có tính chất rời rạc của các cơ quan chức năng khác trên địa bàn TP.

Đến nay, cổng dịch vụ công trực tuyến này đã vận hành được một năm, đã phát huy được những tiện lợi, hiệu quả…

Với cổng dịch vụ công của TP.HCM như trên, người dân, tổ chức, doanh nghiệp sẽ được xác minh, cấp một tài khoản duy nhất để thực hiện dịch vụ công trực tuyến đối với tất cả các dịch vụ hành chính công các cấp trên một cổng duy nhất. Cổng dịch vụ công này được liên thông với cổng dịch vụ công quốc gia và cơ sở dữ liệu thủ tục hành chính quốc gia.

Người thực hiện các thủ tục hành chính có thể thao tác toàn bộ trên nền tảng trực tuyến, dõi hồ sơ trực tuyến, thanh toán, nhận kết quả điện tử trực tuyến…

Một thủ tục hành chính hiện nay được đánh giá vận hành khá tốt trong thủ tục hành chính trực tuyến tại TP.HCM là thủ tục cấp mới, đổi hộ chiếu thực hiện tại Phòng Quản lý xuất nhập cảnh – Công an TP.HCM, theo quy trình chuẩn Bộ Công an triển khai.

Thuận tiện của thủ tục này là người dân thao tác toàn bộ dễ dàng trên điện thoại, máy tính thông qua cổng dịch vụ công Bộ Công an, đăng nhập bằng các tài khoản đăng ký của cổng dịch vụ công quốc gia, hay tài khoản định doanh điện tự VNeID do Bộ Công an cấp.

Tại quy trình thao tác, người dân được yêu cầu khai báo các trường thông tin điện tử, hướng dẫn chụp ảnh đúng chuẩn, cung cấp các bản chụp giấy tờ liên quan chuẩn… Rất thuận tiện khi với thủ tục này, người dân theo dõi quy trình giải quyết hồ sơ bằng cách đăng nhập vào tài khoản của mình, thanh toán lệ phí cũng trực tuyến và đăng ký địa chỉ để khi hộ chiếu hoàn tất sẽ chuyển về tận nhà.

Theo ghi nhận, tại trụ sở của Phòng quản lý xuất nhập cảnh hiện tại đã thông thoáng, không còn quá tải, đông đúc như xưa vì hầu hết người dân được hướng dẫn cụ thể để thực hiện trực tuyến. Đại diện phòng Quản lý xuất nhập cảnh cho hay, lượng người dân nộp hồ sơ cấp, đổi hộ chiếu trên cổng dịch vụ là rất lớn, chỉ có số ít đến trực tiếp; đơn vị đã tổ chức cán bộ tăng ca giải quyết và đến nay hệ thống vận hành rất tốt, khiến người dân thuận lợi, hài lòng.

Anh Dũng (40 tuổi, ngụ TP.Thủ Đức) cho biết “giờ làm hộ chiếu rất dễ dàng, vô cùng tiện lợi bằng các thao tác online trên máy tính tại nhà và chờ đợi hộ chiếu chuyển về tận tay”.

Anh cho biết, trước đây đã có hộ chiếu nhưng không may để mất. Và anh làm theo những hướng dẫn của Phòng Quản lý xuất nhập cảnh, cụ thể về khai báo các thông tin liên quan, khai báo mất hộ chiếu cũ (không cần xác thực của đơn vị công an tại nơi cư trú), chụp ảnh chân dung, ảnh 2 mặt căn cước công dân…

“Vì không gấp, tôi chọn làm hộ chiếu gắn chíp. Những ngày sau đó, tôi nhận thông báo qua tin nhắn về việc đóng lệ phí cũng thông qua hình thức thanh toán trực tuyến. Thi thoảng tôi đăng nhập vào cổng dịch vụ công xem tình trạng giải quyết hồ sơ và bất ngờ chỉ hơn 10 ngày là hộ chiếu được chuyển phát đến tận nhà…

Với các thủ tục online đơn giản như thế này thì rất tiện cho người dân. Không cần phải chen chúc xếp hàng, chờ đợi như trước, tất cả có thể thực hiện trên điện thoại, máy tính. Những hướng dẫn bằng hình ảnh rất chi tiết, cụ thể của cơ quan quản lý xuất nhập cảnh mà tôi đã thực hiện thì tôi nghĩ bất kỳ người dân nào, dù trình độ hạn chế cũng có thể thao tác dễ dàng”, anh Dũng cho hay.

Thay vì phải trực tiếp đến cơ quan xuất nhập cảnh để xác thực dấu vân tay, trình căn cước công dân và chụp ảnh, hiện nay các thủ tục cấp hộ chiếu phổ thông được thực hiện qua môi trường mạng Internet. Với việc thao tác này, các thao tác và diễn biến hồ sơ công dân đều có thể nắm bắt được.

Các quy trình mà công dân nắm bắt được công khai, minh bạch từ đăng nhập tài khoản, chọn dịch vụ công, nộp hồ sơ trực tuyến rồi theo dõi kết quả và nhận kết quả. Người dân có thể nắm bắt được hồ sơ của mình đã được xử lý đến đâu và nắm bắt được thời gian nhận được kết quả. Điều này có vai trò quan trọng trong việc tiết kiệm thời gian, công sức và minh bạch.

Ngoài ra, việc thực hiện thủ tục làm hộ chiếu qua dịch vụ công trực tuyến còn được áp dụng các ứng dụng công nghệ mới, hiện đại và bảo mật, đáp ứng các yêu cầu riêng biệt theo quy chuẩn quốc tế. Đó là việc xác thực ảnh chân dung theo tiêu chuẩn ICAO.

ICAO là tiêu chuẩn ảnh thẻ của các hãng hàng không và hầu hết các quốc gia trên thế giới. Được áp dụng phổ biến và rộng rãi để quy định về hình thẻ trên hộ chiếu, visa hay các loại giấy phép xuất nhập cảnh khác.

ICAO quy định nhiều yếu tố về hình ảnh thẻ trên hộ chiếu gồm: Ảnh chụp trong 6 tháng gần đây nhất, mặc thường phục, cỡ 4x6 cm, bề ngang của ảnh là 35-40mm, đầu và vai thẳng để khuôn mặt chiếm 70-80% ảnh, chất lượng ảnh sắc nét và rõ ràng, không có vết mực và nếp gấp, chụp trên nền trắng, có độ sáng và độ tương phản thích hợp, ảnh được in trên giấy có chất lượng tốt và độ phân giải cao, không nộp ảnh scan.

Tiêu chuẩn ICAO còn quy định ảnh có màu sắc trung tính, mắt mở, không bị đỏ, không để tóc xõa trước mặt, ảnh nhìn thẳng, không nhìn nghiêng sang hai bên, không cười khi chụp ảnh. Người đeo kính khi chụp ảnh không để ánh đèn phản chiếu lên mắt kính, không đeo kính màu, gọng của kính không quá dày. Đáng chú ý, anh chụp có mũ và khăn sẽ không được chấp nhận (ngoại trừ là người dân tộc thiểu số), đối với trẻ em thì ảnh chụp một mình, không có ghế sau lưng.

Với những tiêu chuẩn khắt khe, hệ thống xác thực trên cổng dịch vụ công đã đáp ứng và đưa ra bộ tiêu chí riêng biệt. Nhiều công dân cho biết, quá trình nhập hồ sơ họ gặp khó khăn khi tải ảnh thẻ lên không đáp ứng tiêu chuẩn ICAO. Tuy nhiên, với những người đọc kỹ yêu cầu về ảnh thẻ, việc chụp và nhập ảnh lên hệ thống diễn ra rất nhanh chóng và thuận lợi.

Cùng với thủ tục cấp hộ chiếu phổ thông (không gắn chíp điện tử) qua dịch vụ công trực tuyến, từ tháng 5/2022 đến nay, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã và đang hoàn thiện triển khai thực hiện 8 thủ tục ở mức độ 4.

8 thủ tục gồm: Khai báo tạm trú cho người nước ngoài tại Việt Nam qua trang thông tin điện tử thực hiện tại Công an cấp tỉnh; kiểm tra, xét duyệt nhân sự, cấp phép nhập cảnh cho người nước ngoài vào Việt Nam qua giao dịch điện tử tại Cổng thông tin điện tử về xuất nhập cảnh Việt Nam;

Xét duyệt nhân sự, cấp phép cho người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên chưa có hiện diện thương mại hoặc đối tác tại Việt Nam đăng ký tài khoản điện tử; cấp hộ chiếu phổ thông không gắn chíp điện tử.

Việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác quản lý xuất nhập cảnh được Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an quan tâm, chỉ đạo sát sao. Để phục vụ người dân tốt hơn bằng việc đẩy mạnh chuyển đổi số, nhiều cán bộ Cục quản lý xuất nhập cảnh đã làm việc tăng ca, sáng tạo trong công việc nhằm hỗ trợ người dân tốt nhất.